Köpüklü yangın söndürme sistemleri, genellikle yanıcı sıvı yangınlarının etkili ve hızlı bir şekilde kontrol altına alınmasında kullanılan sistemlerdir. Bu sistemler, yangın üzerine köpük salarak oksijen ile yangın arasına bir bariyer oluşturur. Böylece yangının yayılmasını engeller ve aynı zamanda alevlerin hızla sönmesine yardımcı olur. Su bazlı yangın söndürme sistemlerine kıyasla, köpüklü sistemler özellikle sıvı yangınlarına karşı daha etkilidir. Petrol, kimya ve havacılık gibi endüstrilerde sıklıkla tercih edilir.

Bu sistemler, yangın türüne göre farklı köpük konsantreleri kullanarak, yanıcı yüzeyi kaplayan ve oksijen ile temasını kesen bir tabaka oluşturur. Bu tabaka, yangının yeniden alevlenmesini engellemek amacıyla kalıcı bir örtü sağlar ve alevlerin soğumasına yardımcı olur.

Etkili bir söndürme etkisi bulunan Köpüklü yangın söndürme sistemleri nin  başlıca özellikleri ise şu şekildedir:

• Oksijenle yakıt buharının temas etmesini engeller.

• Yakıt yüzeyinde meydana gelen buharlaşmasının önüne geçer.

• Alevle yakıt yüzeyini birbirinden ayırır.

• Yakıt yüzeyinde ya da çevresinde yer alan metal yüzeylerin soğumasına yardımcı olur.

Köpüğün etkili olduğu yangın türleri ise şunlardır:

• Ham petrol yangınları,

• Gazolin yangınları,

• Jet yakıtı yangınları,

• Benzin yangınları,

• Fuel oil yangınları,

• Nafta yangınları,

• Alkollerde meydana gelen yangınlar,

• Ketonlarda meydana gelen yangınlar,

• Etherlerde meydana gelen yangınlar,

• Esterlerde meydana gelen yangınlar.

Köpüklü yangın söndürme; hidrokarbon yangınları ve Polar Solventler olarak adlandırılan yukarıdaki yangın türlerinde oldukça etkilidir.

Kullanım alanı oldukça geniş olan köpüklü söndürme sistemleri genel olarak; uçak ve helikopter hangarlarında, depolarda, yakıtların yükleme ya da boşaltma yapıldığı istasyonlarda, boya imalathanelerinde, kimyasal madde üretilen ya da depolanan tesislerde, yanıcı ve parlayıcı sıvıların depolandığı alanlarda, yanıcı ve parlayıcı sıvılarında dolum alanlarında, tersanelerde, iskelelerde, petrol rafinerilerinde, yat limanlarında ve buna benzer alanlarda tercih edimektedir.

Anında müdahale ve hızlı bir şekilde kontrolü ele alma özelliği nedeniyle; yanıcı yüzeye kısa sürede etki eder ve olası büyük yangınların da önüne geçer.

Özelikle petrol rafinerilerinde, uçak ve helikopter hangarlarında, tersanelerde, iskelelerde, yakıt dolum ve depolama tesislerinde oldukça yaygın olarak kullanılan köpüklü söndürme sistemleri; basınçlı suyla köpüğün birleşmesiyle birlikte daha düşük yoğunlukla olan ve hem yatay, hem de düşey yüzeylere yapışabilen köpüğün yanıcı alan bölgenin üzerini kaplamasını sağlayan bir sistemdir. Köpüklü söndürme sistemleri aynı zamanda patlayıcı özellikteki gazların dışarı çıkmasını da engellemektedir.

Köpüklü yangın söndürme sistemlerinde kullanılan köpüklerin farklı genişleme oranları ve özellikleri vardır. Kullanılacak köpük türü, yangın riski taşıyan ortamın türüne ve yangın türüne göre belirlenir:

1. Düşük Genişlemeli Köpükler: Düşük genişlemeli köpükler, sıvı yangınları için yüksek yoğunluklu ve etkili bir söndürme sağlar. Bu tür köpükler, tank çiftlikleri, kimya ve petrol rafinerileri gibi yüksek yanıcı sıvı depolama alanlarında kullanılır. Yüzeyi hızla kaplayarak yanıcı sıvının üzerine oturur ve oksijen ile temasını keserek yanmayı durdurur. Düşük genişlemeli köpüklerin sıvı üzerine yayılması, yangının hızla kontrol altına alınmasına yardımcı olur.

2. Orta Genişlemeli Köpükler: Bu köpükler, hem yangını çevreleme hem de yangının söndürülmesinde etkili rol oynar. Özellikle geniş yüzeylerde, sıvı ve gaz yangınları için tercih edilir. Orta genişlemeli köpükler, yangının etrafında bir duvar gibi yayılır ve yanıcı sıvı ile oksijen arasındaki teması tamamen keser. Genellikle kimya tesislerinde ve gemi güvertelerinde kullanılır.

3. Yüksek Genişlemeli Köpükler: Yüksek genişlemeli köpükler daha geniş alanları ve hacimleri kaplayabilir. Bu tür köpükler, kapalı ortamlarda yaygın olarak tercih edilir ve yanıcı gazların bulunduğu büyük tesislerde kullanılır. Yüksek genişlemeli köpükler, çok büyük hacimleri kaplayabilir, bu yüzden özellikle depo gibi alanlarda etkilidir. Bu köpükler, yangını bastırmak için havalandırılmamış alanlarda veya kapalı alanlarda yangınla mücadelede güçlü bir çözümdür.

Köpüklü yangın söndürme sistemleri, yangına su ve köpük konsantresinin karışımını püskürterek çalışır. Sistemin çalışma prensibi şu şekildedir:

1. Köpük Üretimi: Sistemde köpük konsantresi su ile belirli bir oranla karıştırılır. Bu karışım, özel bir köpük jeneratörü veya nozul yardımıyla köpüğe dönüştürülür.
2. Yangının Soğutulması: Köpük yangının sıcaklığını düşürür ve alevlerin soğumasını sağlar. Bu soğutma etkisi, yanıcı yüzeyde ısının düşmesini sağlar.
3. Oksijen Bariyeri Oluşturma: Köpük, yanıcı maddeyi kaplar ve oksijenin yangın ile temasını engeller. Bu bariyer sayesinde, yangının devam etmesi için gerekli olan oksijen kaynağı kesilir.
4. Yeniden Alevlenmenin Önlenmesi: Köpük, yanıcı sıvı üzerinde kalıcı bir tabaka bırakarak, yangının yeniden alevlenmesini engeller. Böylece yangın tamamen söndürülür ve kontrol altına alınır.